Nihat Behram Darağacında Üç Fidan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslanyakın tarihimizin simgeleşmiş adlarındanüçüdür. Bilindiği gibi bu üç genç -12 MartDönemi-nin karanlık günlerinde, 6 Mayıs1972 sabahı darağacına çıkarıldılar.12 Mart’ın hukuk anlayışının bir göstergesive neticesi olan bu infazlar yıllardır kamuoyununvicdanını rahatsız etmiş ve etmektedir.12 Mart darbecileri bu üç gencin muhalifetkinliklerine bitirmek, onların birer mitosolma potansiyellerini engellemekamacıyla hayatları ve son dönemlerineilişkin her şeyi bir sis perdesi altında tutmayaçalıştılar. İnfaz haberini verenspikerin, -haberi okurken sesi titredi- diyeişten uzaklaştırılması, dönemin baskı vesansürünün boyutları ile ilgili fikir verir.1976 seneyin Mayıs’ında, üç gencindarağacında canverişlerinin dördüncüyılında, bu sis perdesi -Darağacında ÜçFidan-ın yayımlanmasıyla aralandı. DenizGezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ınyaşamları, son günleri, son sözleri aynıkuşağın şair ve yazarı Nihat Behram’ın kalemindenkamuoyuna yansıdı.Bu eser aynı isimle (Darağacında Üç Fidan)belgesel anlatı tarzında on sekiz gün sürenbir dizi yazıdan sonra kitaplaştırılmıştır.Dizinin yayını müddetince hemen her gün ağırcezalık dava ve toplatma konusu edildiğiniayrıca bir not olarak düşmeliyiz. Kitaplaşanyapıt ağır baskılara uğradı. Yasaklandı;yedinci basımının mermi dizgileri baskımakinesinden sökülerek el konuldu.1980 Darbesi, kitap üstündeki baskıyı dahada koyulaştırdı. Yazarı hakkındaki ağır cezadavaları sıkıyönetim mahkemelerinedevredildi.1980 seneninde yurtdışına çıkmak zorundakalan yazar tam17 sene sürecek siyasi sürgün hayatı yaşadı.Behram’ın bu yapıtı 1988 yılında -YürekleriŞafakta Kıvılcımlar-isimiyle yine yayımlandı.Fakat başına yeniden aynı şeyler geldi: Yasaldayanağa gerek görülmeksizin matbaa veyayınevi baskınları, el koymalar.Aynı zamanda uzun müddet verilen hukuk mücadelesiylekitap hakkında salıverilme kararı çıktı.Nihat Behram 1996 seneninde 17 senelik sürgünyaşamından sonra yurda döndü. Yazar kitapile alakalı 16 sene önce verilen gözaltına alınma kararlarınadayanılarak gözaltına alındı, ancak beraatkararının ispat etmesi neticesi serbestbırakıldı.Öyküsünü kısaca hatırlattığımız –Darağacında Üç Fidan-yeniden okurununkarşısında. Belgesel istikametiyle yakın tarihimizinbir bölümü ile ilgili kamuoyunu bilgilendireceğineinandığımız bu kitap, ideolojiktasarımların dışında okura sunulmaktadır.Ülkeler çalkantılı senelerini, hukuku ve demokrasiyigözeten, cürümleri, kışkırtmaları,yönlendirmeleri dışlayan sivil tarih belgeciliğiyledeğerlendirerek aşarlar. Bu süreçtebizzat belgeler kadar, araştırmacı yazaremeğine dayanan belgesel anlatılar da ışıktutarlar.Kitabın kendi mücadelesini içeren belgeleredayalı yeni bölümüyle bir yayıncılık hizmetiverdiğimize inanıyoruz.Okurlar, yakın tarihimizin simgeleşmiş üçadının öyküsünü izleme hakkına sahiplerdir.
Article Categories:
Genel
