Ä°nce Memed 1 – YaÅŸar Kemal Kitabının Açıklaması:
Ä°nce Memed 1 – YaÅŸar Kemal
Otuz iki yıllık bir zaman diliminde yazılan Ä°nce Memed dörtlüsü, düzene baÅŸkaldıran Memed’in ve insan iliÅŸkileri, doÄŸası ve renkleriyle Çukorava’nın öyküsüdür. YaÅŸar Kemal’in söyleÅŸiyle “içinde baÅŸlakdırma kurduyla doÄŸmuÅŸ” bir insanın, “mecbur adam”ın romanı. Abdi AÄŸa’nın zulmüyle köyünü terk etmek zorunda kalan Memed, AÄŸa’nın yeÄŸeniyle evlendirilmek üzere olan Hatçe’yi kaçırır. Abdi AÄŸa’yı yaralayan, yeÄŸenini de öldüren Memed eÅŸkıya deli Durdu’ya katılır, ancak kıyıcığına katlanamadığı Deli Durdu’dan iki arkadaşıyla birlikte ayrılır. Memed, sıradan bir köy çocuÄŸuyken, zulmedenler için eÅŸkıyaya, köylüler içinse bir kurtarıcıya dönüşür. “Bir yaÅŸam biçimini bir halkın portresi olarak bölyesine veren bu romandan daha iyisi yazılamazdı. ” The New York Times Book Review, (A.B.D) “Åžaşırtıcı, orijinal bir kitap.” Sunday, Times, (Ä°ngiltere) “Epik boyutlara ulaÅŸan ve muhteÅŸem bir sona ulaÅŸmak için hız kazanan öyküye kendinizi kaptırıyorsunuz.” Sunday Times, (Ä°ngiltere) “YaÅŸar Kemal, ÅŸaşılacak ölçüde yaratıcı. ” The Bookseller, (Ä°ngiltere) “YaÅŸar Kemal, karakterlerini unutulmaz, seçkin ve gerçek hayattan daha da gerçekçi kılan detay zenginliÄŸi ile Rus edebiyatının kalitesine ulaşıyor.” Sunday Telegraph, (Ä°ngiltere)
Türk Edebiyatı’nda yazılmış en önemli romanlar arasında yer alan Ä°nce Memed 1, Yapı Kredi yayınlarından çıkıyor. YaÅŸar Kemal’in en iyi eseri olarak deÄŸerlendirilen roman, Çukurova’da yaÅŸayan bir köylünün aÄŸalık düzenine karşı baÅŸkaldırısını ele alıyor. Ayrıca yazarın ilk romanı olan Ä°nce Memed 1, 1955 yılında yayımlanmış ve 1956 yılında Varlık dergisi tarafından düzenlenen Varlık Roman ArmaÄŸanı Ödülü’ne layık görülmüştür. 1957 yılında Bulgarcaya çevrilen roman 1959 yılında Nazım Hikmet tarafından Rusçaya çevrilmiÅŸtir. 1961’de Ä°ngilizceye, Fransızcaya ve Ä°talyancaya çevrilen roman bugüne kadar yaklaşık 40 dile çevrilmiÅŸtir. YaÅŸar Kemal ilerleyen yıllarda ilk romanına 3 kitap daha ekleyerek 4 ciltlik muhteÅŸem bir esere imzasını atıyor. 32 yıllık bir zaman dilimine sığdırılan dört ciltlik Ä°nce Memed serisi bir yandan sisteme baÅŸkaldıran Memed’in öyküsünü anlatırken diÄŸer yandan da mükemmel doÄŸası ve renkleriyle Çukurova’yı anlatıyor. MuhteÅŸem kurgusu ve YaÅŸar Kemal’in kendine özgü tasvirleri ile devleÅŸen roman Çukurova’yı ve Toroslar’ı okuyucunun gözlerinde tüm doÄŸallığı ile canlandırmasını saÄŸlıyor. Anadolu insanının sevdasını, hüznünü, sıkıntılarının doÄŸallığını sıcaklığını ve yalnızlığını muhteÅŸem betimlemeleriyle romanına yansıtan yazar, özellikle Çukurovalıların aÄŸalarından yana yaÅŸadığı zorluklara karşı direniÅŸleri, mücadeleci ruhu ve nefretini dile getiren romanda ezilmiÅŸ insanların hakkı için eÅŸkıya olan Ä°nce Memed’in hikâyesi anlatılıyor. YaÅŸar Kemal’in deyimiyle mecbur adamın romanı, Ä°nce Memed tüm insanların hakkı için bir tercih olarak deÄŸil bir görev olarak eÅŸkıya oluyor. Cumhuriyet döneminin ilk yılları olan 1923-1933 yılları arasında geçen roman, DeÄŸirmenoluk Köyü’nde yaÅŸayan halkı ve köyün aÄŸası Abdi AÄŸa’nın öyküsünü anlatıyor. Annesi ile birlikte köyde yaÅŸayan Ä°nce Memed, Abdi AÄŸa’nın annesini ve sürekli kendisini dövmesine artık katlanamıyor ve köyden kaçmaya karar veriyor. Kesme Köyü’ne sığınan Ä°nce Memed, bu köyde çobanlık yapmaya baÅŸlıyor. Onun Kesme Köyü’nde yaÅŸadığı haberini alan Abdi AÄŸa, Memed’e ev sahipliÄŸi yapan Süleyman’a giderek onu tekrar kendi köyüne getiriyor. Abdi AÄŸa ceza olarak annesi ile birlikte sürdükleri tarlanın hasadından dörtte birini vererek ailenin kış boyu zorlanmasına neden oluyor. Abdi AÄŸa’nın zalimlikleri ilerleyen yıllarda da devam ediyor. AÄŸa’nın zalimliklerine ve baskısına karşı boyun eÄŸmeyi reddeden Ä°nce Memed en sonunda eÅŸkıya olarak daÄŸlara gidiyor. Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli olan YaÅŸar Kemal 1926 yılında Osmanîye’nin Kadirli ilçesinin Hemite köyünde doÄŸdu. Ortaokul sondayken okulu bırakan YaÅŸar Kemal, ırgat kâtipliÄŸi, ırgatbaşılık, kütüphane memurluÄŸu, öğretmen vekilliÄŸi, çeltik tarlası kontrolörlüğü, traktör sürücülüğü gibi iÅŸler yaptı. Yazar 1948 yılında memleketi Kadirli’ye döndü. 1951 ile 1963 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde fıkra ve röportajlara imzasını atan yazar, 1952 yılında Sarı Sıcak, 1955 yılında da Ä°nce Memed 1 romanını yayımladı. 28 Åžubat 2015 tarihinde hayatını kaybeden YaÅŸar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilmiÅŸ ve birçok roman ve hikâyesi film ya da tiyatro oyunu olarak sergilenmiÅŸtir. 100’ün üzerinde esere sahip olan yazarın kitapları arasında Yer Demir Gök Bakır, Allah’ın Askerleri, Deniz Küstü, Üç Anadolu Efsanesi – KöroÄŸlu, KaracaoÄŸlan, Alageyik ve Yılanı Öldürseler yer alıyor. Åžiirsel anlatımı, insan ruhunun derinliklerine inen tasvirleri ile Türk ve dünya edebiyatında özel bir yere sahip olan YaÅŸar Kemal, yurtdışında Uluslararası Cino del Duca ödülü, Fransız Kültür Bakanlığı’ndan Commandeur des Arts et des Lettres niÅŸanı, Alman Kitapçılar BirliÄŸi Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü ve Fransa Cumhuriyeti tarafından Légion d’Honneur Grand Officier rütbesi gibi 20’nin üzerinde ödüle layık görüldü.
