İnce Memed 1 – Yaşar Kemal Kitabının Açıklaması:
İnce Memed 1 – Yaşar Kemal
Otuz iki yıllık bir zaman diliminde yazılan İnce Memed dörtlüsü, düzene başkaldıran Memed’in ve insan ilişkileri, doğası ve renkleriyle Çukorava’nın öyküsüdür. Yaşar Kemal’in söyleşiyle “içinde başlakdırma kurduyla doğmuş” bir insanın, “mecbur adam”ın romanı. Abdi Ağa’nın zulmüyle köyünü terk etmek zorunda kalan Memed, Ağa’nın yeğeniyle evlendirilmek üzere olan Hatçe’yi kaçırır. Abdi Ağa’yı yaralayan, yeğenini de öldüren Memed eşkıya deli Durdu’ya katılır, ancak kıyıcığına katlanamadığı Deli Durdu’dan iki arkadaşıyla birlikte ayrılır. Memed, sıradan bir köy çocuğuyken, zulmedenler için eşkıyaya, köylüler içinse bir kurtarıcıya dönüşür. “Bir yaşam biçimini bir halkın portresi olarak bölyesine veren bu romandan daha iyisi yazılamazdı. ” The New York Times Book Review, (A.B.D) “Şaşırtıcı, orijinal bir kitap.” Sunday, Times, (İngiltere) “Epik boyutlara ulaşan ve muhteşem bir sona ulaşmak için hız kazanan öyküye kendinizi kaptırıyorsunuz.” Sunday Times, (İngiltere) “Yaşar Kemal, şaşılacak ölçüde yaratıcı. ” The Bookseller, (İngiltere) “Yaşar Kemal, karakterlerini unutulmaz, seçkin ve gerçek hayattan daha da gerçekçi kılan detay zenginliği ile Rus edebiyatının kalitesine ulaşıyor.” Sunday Telegraph, (İngiltere)
Türk Edebiyatı’nda yazılmış en önemli romanlar arasında yer alan İnce Memed 1, Yapı Kredi yayınlarından çıkıyor. Yaşar Kemal’in en iyi eseri olarak değerlendirilen roman, Çukurova’da yaşayan bir köylünün ağalık düzenine karşı başkaldırısını ele alıyor. Ayrıca yazarın ilk romanı olan İnce Memed 1, 1955 yılında yayımlanmış ve 1956 yılında Varlık dergisi tarafından düzenlenen Varlık Roman Armağanı Ödülü’ne layık görülmüştür. 1957 yılında Bulgarcaya çevrilen roman 1959 yılında Nazım Hikmet tarafından Rusçaya çevrilmiştir. 1961’de İngilizceye, Fransızcaya ve İtalyancaya çevrilen roman bugüne kadar yaklaşık 40 dile çevrilmiştir. Yaşar Kemal ilerleyen yıllarda ilk romanına 3 kitap daha ekleyerek 4 ciltlik muhteşem bir esere imzasını atıyor. 32 yıllık bir zaman dilimine sığdırılan dört ciltlik İnce Memed serisi bir yandan sisteme başkaldıran Memed’in öyküsünü anlatırken diğer yandan da mükemmel doğası ve renkleriyle Çukurova’yı anlatıyor. Muhteşem kurgusu ve Yaşar Kemal’in kendine özgü tasvirleri ile devleşen roman Çukurova’yı ve Toroslar’ı okuyucunun gözlerinde tüm doğallığı ile canlandırmasını sağlıyor. Anadolu insanının sevdasını, hüznünü, sıkıntılarının doğallığını sıcaklığını ve yalnızlığını muhteşem betimlemeleriyle romanına yansıtan yazar, özellikle Çukurovalıların ağalarından yana yaşadığı zorluklara karşı direnişleri, mücadeleci ruhu ve nefretini dile getiren romanda ezilmiş insanların hakkı için eşkıya olan İnce Memed’in hikâyesi anlatılıyor. Yaşar Kemal’in deyimiyle mecbur adamın romanı, İnce Memed tüm insanların hakkı için bir tercih olarak değil bir görev olarak eşkıya oluyor. Cumhuriyet döneminin ilk yılları olan 1923-1933 yılları arasında geçen roman, Değirmenoluk Köyü’nde yaşayan halkı ve köyün ağası Abdi Ağa’nın öyküsünü anlatıyor. Annesi ile birlikte köyde yaşayan İnce Memed, Abdi Ağa’nın annesini ve sürekli kendisini dövmesine artık katlanamıyor ve köyden kaçmaya karar veriyor. Kesme Köyü’ne sığınan İnce Memed, bu köyde çobanlık yapmaya başlıyor. Onun Kesme Köyü’nde yaşadığı haberini alan Abdi Ağa, Memed’e ev sahipliği yapan Süleyman’a giderek onu tekrar kendi köyüne getiriyor. Abdi Ağa ceza olarak annesi ile birlikte sürdükleri tarlanın hasadından dörtte birini vererek ailenin kış boyu zorlanmasına neden oluyor. Abdi Ağa’nın zalimlikleri ilerleyen yıllarda da devam ediyor. Ağa’nın zalimliklerine ve baskısına karşı boyun eğmeyi reddeden İnce Memed en sonunda eşkıya olarak dağlara gidiyor. Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli olan Yaşar Kemal 1926 yılında Osmanîye’nin Kadirli ilçesinin Hemite köyünde doğdu. Ortaokul sondayken okulu bırakan Yaşar Kemal, ırgat kâtipliği, ırgatbaşılık, kütüphane memurluğu, öğretmen vekilliği, çeltik tarlası kontrolörlüğü, traktör sürücülüğü gibi işler yaptı. Yazar 1948 yılında memleketi Kadirli’ye döndü. 1951 ile 1963 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde fıkra ve röportajlara imzasını atan yazar, 1952 yılında Sarı Sıcak, 1955 yılında da İnce Memed 1 romanını yayımladı. 28 Şubat 2015 tarihinde hayatını kaybeden Yaşar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilmiş ve birçok roman ve hikâyesi film ya da tiyatro oyunu olarak sergilenmiştir. 100’ün üzerinde esere sahip olan yazarın kitapları arasında Yer Demir Gök Bakır, Allah’ın Askerleri, Deniz Küstü, Üç Anadolu Efsanesi – Köroğlu, Karacaoğlan, Alageyik ve Yılanı Öldürseler yer alıyor. Şiirsel anlatımı, insan ruhunun derinliklerine inen tasvirleri ile Türk ve dünya edebiyatında özel bir yere sahip olan Yaşar Kemal, yurtdışında Uluslararası Cino del Duca ödülü, Fransız Kültür Bakanlığı’ndan Commandeur des Arts et des Lettres nişanı, Alman Kitapçılar Birliği Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü ve Fransa Cumhuriyeti tarafından Légion d’Honneur Grand Officier rütbesi gibi 20’nin üzerinde ödüle layık görüldü.
