Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens – Ä°nsan Türünün Kısa Bir Tarihi – Yuval Noah Harari
Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens – Ä°nsan Türünün Kısa Bir Tarihi – Yuval Noah Harari – Homo sapiens neden ekolojik bir seri katile dönüÅŸtü? – Para neden herkesin güvendiÄŸi tek ÅŸey? – Kadınlar üstün sosyal becerilere sahipken, neden çoÄŸu toplum erkek egemen? – Güç elde etmekte böylesine yetenekli olan insanlar neden bu gücü mutluluÄŸa dönüÅŸtürmekte baÅŸarısızlar? – GeleceÄŸin dini bilim mi? – Ä°nsanların miadı çoktan doldu mu? 100 bin yıl önce Yeryüzü’nde en az altı farklı insan türü vardı. Günümüzdeyse sadece Homo Sapiens var. DiÄŸerlerinin başına ne geldi ve bize ne olacak? ÇoÄŸu çalışma insanlığın serüvenini ya tarihi ya da biyolojik bir yaklaşımla ele alır, ancak Harari 70 bin yıl önce gerçekleÅŸen BiliÅŸsel Devrim’le baÅŸlattığı bu kitabında gelenekleri yerle bir ediyor. Ä°nsanların küresel ekosistemde oynadıkları rolden imparatorlukların yükseliÅŸine ve modern dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen Sapiens, tarihle bilimi bir araya getirerek kabul görmüÅŸ anlatıları yeniden ele alıyor. Harari ayrıca geleceÄŸe bakmaya da zorluyor okuru. Yakın zamanda insanlar, dört milyar yıldır yaÅŸama hükmeden doÄŸal seçilim yasalarını esnetmeye baÅŸladılar. Artık sadece dünyayı deÄŸil, kendimizi ve diÄŸer canlıları tasarlama becerisi de kazandık. Peki bu bizi nereye götürüyor, bizi neye dönüÅŸtürebilir? 30’dan fazla dile çevrilmiÅŸ bu kışkırtıcı çalışma özellikle Jared Diamond, James Gleick, Matt Ridley ve Robert Wright’ın eserlerine aÅŸina okurlar için muhteÅŸem bir kaynak. “Sapiens, tarihin ve modern dünyanın en büyük sorularını gayet yalın bir dille ele alıyor. Çok seveceksiniz!” Jared Diamond, Tüfek, Mikrop ve Çelik’in yazarı “Harari’nin eseri kabul görmüÅŸ doktrinlerin karşısında duran fikirler ve ÅŸaşırtıcı gerçeklerle bezeli.” John Gray, Financial Times Yuval Noah Harrari Sapiens kitabı ile insanlık tarihinin cevaplanması zor ama sık sık sorulan sorularına ışık tutuyor. Ä°srailli tarihçi Harrari’nin ilk kitabı olma ünvanını da taşıyan "Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens – Ä°nsan Türünün Kısa Bir Tarihi", 2011 yılında Ä°srail’de Ä°branice olarak raflardaki yerini alırken, 2014 yılından itibaren Ä°ngilizce olarak ve günümüzde ise 30’dan fazla dilde bulunabiliyor. Dolayısıyla, kısa sürede girdiÄŸi uluslararası en çok satan kitaplar listesindeki yerini koruyor. Ä°nsanlığın dünü, bugünü ve yarını kitabın ana teması olup, içeriÄŸi ise geçmiÅŸten günümüze yanıtlanması zor bir çok soruya verilen bilimsel cevaplardan oluÅŸuyor. Oldukça basit ve anlaşılabilir dili ve yazarının tarih birikiminden gelen güvenilirliÄŸiyle birlikte kitabı baÅŸarılı kılıyor. Günümüzün bir eleÅŸtirisi ve insanlık tarihinin derinliklerine tutulan bir ışık niteliÄŸi taşıması nedeniyle mutlaka okunması gereken kitaplardan biri olarak deÄŸerlendiriliyor. Sapiens kitabı içerik olarak taÅŸ devrinden günümüze kadar antik insanların evrim sürecini konu alıyor. Harrari, insanlık tarihini dört ana bölüme ayırıyor; kavramsal devrim, tarımsal devrim, insanlığın birleÅŸmesi ve bilimsel devrim… Yine yazarın, kitabın ana düÅŸüncesini de oluÅŸturan iddiasına göre, insanların dünyaya hüküm sürebilmelerinin nedeni büyük gruplar halinde iÅŸbirliÄŸi yapabilme yeteneÄŸine sahip tek hayvan grubu olmalarından geliyor. Tarihçi, günümüz insanlarının ataları sapienslerin, neandertaller gibi diÄŸer tarih öncesi insan türlerine soykırım uygulayıp nesillerinin tükenmesine neden olma ihtimallerini kitabında tartışıyor. Ä°nsanlığın, etrafını domine edip, diÄŸer canlıları ezerek yaÅŸamını sürdürmeye devam edebilmesine neden olan birlikte yaÅŸama becerisini ise "tamamen kendi hayal gücü ile oluÅŸturduÄŸu kavramların gerçekliÄŸine inanma" yeteneÄŸine baÄŸlıyor. Bu hayal gücünün ürünü kavramlar; tanrı, millet, para ve insan hakları gibi insanları birbirine baÄŸlayan ana deÄŸerler ÅŸeklinde belirtiliyor. Harrari; dinler, siyasal iliÅŸkiler, ticaret aÄŸları, yasal kurumlar gibi bütün büyük mercekli dayanışma sistemlerinin birer kurgu olduÄŸunu savunuyor. Harrari Sapiens ile insanlığın evrimini ve modern çaÄŸların eleÅŸtirisini bir çok açıdan oldukça anlaşılabilir bir dille inceliyor. Bu doÄŸrultuda, kitapta diÄŸer ele alınan konular ise; insanların geçmiÅŸe nazaran giderek daha da mutsuz bir hal almaları; paranın karşılıklı güven gerektiren bir sistem olması; siyasal ve finansal sistemlerin finansal kuram ve fikirlere dayanmaktan ziyade birer dine dönüÅŸmeleri; tarımsal devrimin insanlara lüks yaÅŸam vadederek baÅŸlayıp aslında hayatlarını daha da kötü bir hale sokması; imparatorluÄŸun son iki bin yıl içerisindeki en baÅŸarılı yönetim sistemi olması; paranın ve dinin dünyayı birleÅŸtiren güçler sayılmaları; evcil hayvan kavramının dünya tarihinin en cani suçlarının arasında olması ve bugün, insanların kendilerini tanrı pozisyonuna getirme süreci içine girmiÅŸ olmaları ÅŸeklinde sıralanıyor. Yazar, insanlık tarihinin hiçbir aÅŸamasında önemini kaybetmemiÅŸ deÄŸerlere yer vermesi nedeniyle ilgi çekici ve bilgilendirici bir eser ortaya koymayı baÅŸarıyor. Harrari ile fikirleriniz uyuÅŸsa ya da görüÅŸleriniz karşıt da olsa, Sapiens asla okumaktan piÅŸman olmayacağınız bilgiler doÄŸrultusunda ÅŸekilleniyor. Öncelikle yazarın tarih bilgisi, kitabın kiÅŸisel ve soyut havasını kırıp, gerçeklikle buluÅŸmasını saÄŸlıyor. Sosyoloji, psikoloji ve hatta biyoloji alanında doyurucu bilgilerle insanlık tarihi aydınlatılıp herkesin anlayabileceÄŸi bir ÅŸekilde günümüzden örneklerle harmanlanıyor. Daha derin okuma yapmayı sevenler ise satır aralarında tatmin edici bilgi ve düÅŸünceleri bulabiliyor. Her kesimden okuyucular, bilimsel terimlerin ağırlığından kurtarılmış ama bilime sıkıca tutunan bu ilgi çekici, akıcı ve bilgilendirici kitabın zevkini son sayfasına kadar yaÅŸayabiliyor. Yuval Noah Harrari Sapiens’i, hem düÅŸüncelerine deÄŸiÅŸik bir açı kazandırmak hem de zaten benzer doÄŸrultudaki düÅŸüncelerini destekleyen ve geliÅŸtiren bilgiler edinmek isteyen okuyuculara uygun olarak kaleme almıştır. Kitabın kolay okunan dili, içeriÄŸinin de aynı basitliÄŸe sahip olduÄŸu olgusunu yaratsa da, okundukça anlaşılan derin kavramlar ve keskin tarih bilgisi bunun bir yanılgı olduÄŸunu ortaya koyuyor. Ä°lk okuyuÅŸunuzda ara vermek istemeyeceÄŸiniz Sapiens’te, tekrar tekrar geri dönüp okumak isteyeceÄŸiniz bölümler de yer alıyor.
Article Categories:
Genel
